Ngoại hối là gì? Những lưu ý khi đầu tư ngoại hối nhà đầu tư nên biết

Giao dịch ngoại hối là một trong những thị trường được giao dịch tích cực nhất trên thế giới. Nó liên quan đến sự chuyển đổi từ một loại tiền tệ của quốc gia này sang loại tiền tệ của quốc gia khác.

1. Ngoại hối là gì?

Ngoại hối là tài sản, quyền tài sản có thể định giá và chuyển đổi thành tiền nước ngoài được cộng đồng trên khắp thế giới chấp nhận làm phương tiện thanh toán quốc tế khi tiến hành giao dịch xuyên quốc gia.

Khái niệm ngoại hối mà bạn cần biết

Ngoại hối bao gồm:

Ngoại tệ là đồng tiền nước ngoài hoặc đồng tiền chung của một nhóm các quốc gia khác nhau.

Công cụ thanh toán bằng ngoại tệ: séc, hối phiếu, lệnh phiếu, thẻ ngân hàng, giấy chuyển ngân hàng hoặc các công cụ thanh toán được ghi bằng tiền nước ngoài khác.

Các loại chứng từ có giá như ngoại tệ, chẳng hạn cổ phiếu, trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp.

Vàng: vàng khối, vàng thỏi, vàng miếng, vàng thuộc dự trữ của Nhà nước, vàng trên tài khoản nước ngoài của người cư trú.

Đồng bản tệ hay đồng tiền quốc gia được xem là ngoại hối khi nó được chấp nhận trong thanh toán quốc tế hoặc được chuyển ra chuyển vào khỏi quốc gia.

Tiền mã hóa: tiền điện tử, tiền kỹ thuật số, tiền ảo, một dạng tài sản kỹ thuật số sử dụng mật mã để có thể thực hiện việc trao đổi giao dịch.

2. Thị trường ngoại hối là gì?

Thị trường ngoại hối là nơi cho phép trao đổi tiền tệ phi tập trung trên phạm vi toàn thế giới. Được ra đời do nhu cầu chuyển đổi tiền tệ giữa các quốc gia với nhau phục vụ cho mục đích thương mại.

Thị trường ngoại hối giúp cho quá trình trao đổi trở nên đơn giản và nhanh chóng hơn

Người chơi chính của thị trường là các ngân hàng quốc tế lớn, những trung tâm tài chính trên toàn cầu đóng vai trò làm trung tâm giao dịch giữa bên mua và bên bán.

Thời gian làm việc là từ Chủ nhật lúc 22h cho tới 21h ngày thứ Sáu, tại Việt Nam thì giờ chuẩn giao dịch Forex là từ 5h sáng này thứ Hai cho đến 4h sáng ngày thứ Bảy. Không giống chứng khoán bị giới hạn giờ giao dịch và thời gian khớp lệnh, giao dịch ngoại hối có thể vào lệnh bất cứ lúc nào.

Thị trường ngoại hối ở một quốc gia bất kỳ chịu ảnh hưởng sâu sắc của tình hình kinh tế, chính trị và xã hội trong và ngoài nước.

Chính phủ mỗi quốc gia phải có biện pháp kiểm soát hay can thiệp với quá trình lưu thông ngoại hối, hướng tới mục tiêu bình ổn giá, kiềm chế lạm phát và duy trì sự tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Tại Việt Nam, Nhà nước sẽ thực hiện kiểm soát hoạt động ngoại hối trên thị trường thông qua 2 cơ quan chính là Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước.

3. Giao dịch ngoại hối là gì?

Giao dịch ngoại hối (Forex) là việc thực hiện mua bán trao đổi ngoại tệ hoặc ngoại hối.

Giao dịch ngoại hối sẽ bao gồm các hoạt động giao dịch vãng lai, giao dịch vốn, các hành vi sử dụng hoặc cung ứng dịch vụ về ngoại hối trên lãnh thổ bất kỳ.

Theo góc độ khoa học, hoạt động ngoại hối là tổng hợp các hành vi pháp lý được các chủ thể khác nhau thực hiện trong quá trình chiếm hữu, sử dụng và định đoạt các tài sản ngoại hối. Các hành vi pháp lý ở đây có thể là hành vi dân sự hoặc thương mại tùy theo nhu cầu thực hiện.

Theo góc độ pháp luật, hoạt động ngoại hối là hoạt động của người cư trú hoặc không cư trú trong giao dịch vãng lai, giao dịch vốn, sử dụng hoặc cung ứng ngoại hối trên lãnh thổ nước sở tại.

Hình thức giao dịch ngoại hối phổ biến hiện nay

4. Cách thức đầu tư vào thị trường ngoại hối

Để tham gia vào thị trường ngoại hối, nhà đầu tư có thể lựa chọn một trong ba hình thức đầu tư là:

- Qua thị trường Forex giao ngay (Forex spot): giao dịch mua/bán rồi nhận tiền ngay tại thời điểm bán;

- Qua thị trường Forex chuyển tiếp (Forex forward) - giao dịch hối đoái kỳ hạn: mua/bán một lượng ngoại tệ theo tỷ lệ xác định tại thời điểm giao dịch nhưng sẽ thực hiện thanh toán vào một thời điểm trong tương lai.

- Qua thị trường Forex tương lai (Forex futures): giao dịch bằng các hợp đồng tương lai với mức tỷ giá và thời điểm thanh toán được hai bên thỏa thuận theo mốc thời gian cụ thể.

Trước khi đầu tư vào thị trường ngoại hối thì bạn cần nắm rõ 04 điều sau:

- Cần quản lý nguồn vốn thật tốt để hạn chế tối đa những rủi ro có khả năng xảy ra mà tối ưu hóa lợi nhuận.

- Phân tích thị trường ngoại hối và đầu tư một cách hợp lý, biến động tỷ giá ngoại tệ sẽ bị ảnh hưởng từ diễn biến nền kinh tế vĩ mô trong nước và quốc tế, cùng các quyết định từ phía Chính phủ.

- Biết lựa chọn thời điểm giao dịch thích hợp, nếu bỏ lỡ những thời điểm vàng trong mua bán ngoại tệ thì nhà đầu tư có khả năng phải chịu thua thiệt lớn.

- Quan trọng nhất là phải tìm được nhà môi giới đáng tin cậy, không phải ai cũng có khả năng dự đoán thị trường và tình hình tài chính, cho nên, lựa chọn các nhà môi giới làm trung gian để tham gia đầu tư ngoại hối là một biện pháp tốt.

5. Những lưu ý khi đầu tư ngoại hối

Cơ chế hoạt động của thị trường ngoại hối

Trên thị trường ngoại hối, tiền tệ được giao dịch theo cặp, tức là khi nhà đầu tư mua một loại tiền bất kỳ thì tương đương với việc họ cũng đang bán một loại tiền tệ khác. Có thể chia các cặp tiền tệ thành ba loại riêng biệt như sau:

Cặp chính: USD - đồng tiền của quốc gia bất kỳ, ví dụ: USD-CAD, USD-JPY, USD-EUR, USD-GBP… Giao dịch cặp chính chiếm khoảng 80% khối lượng giao dịch trên thị trường ngoại hối. Những cặp tỷ giá này có tính thanh khoản cao và biến động thấp. Chúng liên quan tới các nền kinh tế ổn định, cơ chế quản lý tốt nên khả năng bị thao túng thấp.

Cặp chéo hay cặp tiền tệ phụ là sự giao nhau giữa các loại tiền tệ chính khác không bao gồm USD, ví dụ: EUR-GBP, JPY-CAD… Cặp chép sẽ chuyển đổi thành USD trước rồi mới đưa về đồng tiền mong muốn, hiện tại đã được cung cấp để trao đổi trực tiếp được với nhau. Cặp này biến động nhiều và thanh khoản thấp hơn cặp chính.

Các cặp tiền kỳ lạ gồm các loại tiền chính được ghép nối với các loại tiền tệ từ các nền kinh tế mới nổi, ví dụ: JPY-SGD, USD-HKD… Vì xuất phát từ các nền kinh tế mới nổi cho nên thanh khoản cũng thấp và biến động mạnh hơn, nhiều khả năng còn bị thao túng tiền tệ. Độ chênh lệch rộng và khá nhạy cảm với những thay đổi đột ngột trước chính trị và tình hình tài chính-kinh tế.

Đầu tư ngoại hối chính là việc đầu tư vào của cải cho quốc gia đó. Nếu nền kinh tế của họ thịnh vượng thì đồng tiền của quốc gia đó sẽ càng mạnh lên.

Những chú ý giúp cho quá trình giao dịch trở nên hiệu quả hơn

Đối tượng của thị trường ngoại hối

Đối tượng giao dịch gồm:

Chính phủ và Ngân hàng TW của tất cả các quốc gia trên thế giới, như: Cục dự trữ Liên bang FED, Ngân hàng TW Anh quốc, Ngân hàng TW Châu Âu.

Các ngân hàng lớn: Giao dịch được thực hiện cho chính ngân hàng, các khách hàng và các công ty, cơ quan chính phủ hoặc cá nhân có giá trị ròng cao, ví dụ: Goldman Sachs, Citibank, Deutsche Bank…

Môi giới ngoại hối (Forex Broker) là những đơn vị cung cấp quyền truy cập vào thị trường ngoại hối toàn cầu cho các cá nhân hoặc tổ chức trên toàn thế giới thông qua các sàn giao dịch trực tuyến, cho phép mọi người có thể mua/bán ngoại tệ.

Nhà đầu tư lẻ: Hàng ngày, các nhà đầu tư lẻ hoàn thành việc thực hiện một phần ba khối lượng giao dịch của thị trường ngoại hối, thông qua các nền tảng giao dịch được cung cấp bởi nhà môi giới ngoại hối. Tại Việt Nam, hình thức đầu tư ngoại hối vẫn bị coi là phạm pháp.

Các đối tượng cơ bản của thị trường ngoại hối

Hàng hóa giao dịch trên thị trường ngoại hối

Hàng hóa chính được giao dịch trên thị trường ngoại hối là tiền tệ, các khoản tiền gửi ghi bằng ngoại tệ tại các ngân hàng, ngoại tệ hiện hữu cũng như các loại tài sản khác có thể chuyển đổi thành ngoại tệ.

Thị trường ngoại hối biến động từng giờ từng phút. Để đầu tư hiệu quả thì chỉ áp dụng lý thuyết suông là không đủ, các nhà đầu tư cần dành thời gian quan sát, theo dõi và phân tích tình hình thị trường cả trong và ngoài nước.

Điều đại kỵ trong đầu tư ngoại hối là không nghe theo số đông, không đầu tư theo cảm tính mách bảo. Cần phải lên kế hoạch chi tiết trước khi tiến hành giao dịch, tự mình phải trả lời được các câu hỏi như: thời điểm nào nên vào lệnh, vốn đầu tư là bao nhiêu, mức rủi ro chấp nhận được tối đa là mấy, giao dịch xong thì làm gì…

Đầu tư ngoại hối ngắn hạn hay dài hạn thì cũng đều phải đánh giá cẩn thận. Có thể giao dịch ngắn hạn sẽ đem lại lợi nhuận cao, dễ dự đoán tuy nhiên nếu bỏ qua biến động dài hạn trên thị trường thì khả năng phân tích lệch hướng là rất lớn.

Với những người mới, đầu tư ngoại hối là quá khả năng, mục tiêu của họ ban đầu không thực tế, dẫn đến trường hợp thua lỗ nặng hết sức hiển nhiên. Mỗi một thời điểm bạn cần đặt ra mục tiêu sao cho thật hợp lý, học cách đối mặt với rủi ro và thất bại.

Tóm lại, đầu tư ngoại hối rủi ro khá lớn, đòi hỏi sự kiên nhẫn, óc quan sát tư duy logic và nhanh nhạy. Pháp luật Việt Nam vẫn chưa cho phép các hoạt động ngoại hối, trên thị trường cũng có rất nhiều biến tướng tạo “bẫy” các nhà đầu tư. Vì vậy, cần cẩn trọng trước những lời mời đầu tư ngoại hối để tránh sai lầm đáng tiếc xảy ra. Mong rằng những thông tin mà TOPI mang đến sẽ thật hữu ích với bạn, chúc bạn thành công!